Jak przygotować charcika do wystawy?

Dzisiejszy tekst napisała Ania – właścicielka charcika Harnasia (Chartbeat Cirrostratus), która całkiem niedawno rozpoczęła ze swoim psem wystawową przygodę. Niedawno, ale za to pełną parą – od razu podchodząc do tego jak profesjonalistka. Ania wpadła na pomysł, żeby napisać kilka słów dla początkujących o tym, jak w ogóle zacząć wystawy, o czym pomyśleć i jak się przygotować. Zapraszamy do lektury.

Wystawy psów rasowych – to wciąż mało popularny temat wśród „zwykłych” właścicieli psów. Utarło się, że wystawy to domena hodowców i wieloletnich pasjonatów, a początkujący wystawcy często czują się zagubieni w gąszczu obcych terminów i zasad. Kiedy niemal sześć miesięcy temu odbieraliśmy naszego wymarzonego, pierwszego charcika, a zarazem pierwszego szczeniaka, nie podejrzewałam, że trzy miesiące później zgłoszę go na pierwszą wystawę.

Dlaczego warto wystawiać psy?

Głównym powodem wystawiania psów jest chęć zdobycia dla nich uprawnień hodowlanych i tytułów. Nie jest to jednak jedyny powód – ćwiczenia handlingowe mogą być traktowane jako sposób na naukę skupienia na właścicielu i budowanie pewności siebie u pupila, a także pomoc w budowaniu relacji pomiędzy człowiekiem a psem. Jest to też fajna okazja do obejrzenia najwybitniejszych przedstawicieli danej rasy i spotkania jej pasjonatów.

W naszym przypadku zaczęło się właśnie od chęci zbudowania pewności siebie u naszego charcika. Z czasem okazało się, że ćwiczenia handlingowe z elementami psiego fitnessu to również świetny pomysł na rozładowanie charcikowej energii, która podczas deszczowych dni potrafi rozsadzać szczeniaka. Po czasie zauważyliśmy też poprawę koordynacji ruchowej i ogólnej sprawności – mamy nadzieję, że ostatecznie przyczyni się to również do profilaktyki kontuzji.

Ocena na wystawie

Na wystawach ocenia się sylwetkę psa (zarówno w ruchu, jak i w statyce), jego wygląd, usposobienie i sposób prezentacji. Oceny dokonuje sędzia kynologiczny, zgodnie z wzorcem FCI, który bardzo dokładnie określa wielkość, proporcje i pożądane cechy w danej rasie. Sędzia sprawdza zgryz, uzębienie, u charcików często ogon, u samców jądra. Zdarza się, że na wystawie charciki włoskie są mierzone miarką.

Klasy szczeniąt i młodszych szczeniąt są konkurencjami „nieoficjalnymi” służą w zasadzie głównie treningowi. Od przyszłego roku ma jednak pojawić się nowy tytuł – Championa Szczeniąt, więc będzie to już poważniejsza rywalizacja. Ocena szczeniaków jest dużo bardziej „swobodna”: zazwyczaj sędzia rozumie, że psie dzieci nie zawsze potrafią perfekcyjnie chodzić na ringówce, a często bardzo podekscytowane, mogą skakać na właściciela czy zaczepiać inne psy.

Wśród młodszych szczeniąt i szczeniąt (jeżeli uzyskają ocenę doskonałą i lokatę I) nadaje się odpowiednio tytuły Najlepsze Młodsze Szczenię w Rasie oraz Najlepsze Szczenię w Rasie. Zdobywcy tych tytułów mogą potem wystąpić w konkurencjach finałowych i zawalczyć o tytuł Najpiękniejszego Młodszego Szczenięcia i Najpiękniejszego Szczenięcia Wystawy. O ten tytuł walczą wspólnie wszystkie szczeniaki ze wszystkich grup kynologicznych.

W pozostałych klasach obowiązuje nieco inna skala ocen. Pies i suka, które wygrają kategorię młodzieży (juniorów), zostają Zwycięzcami Młodzieży, a następnie w ich porównaniu wyłaniany jest Najlepszy Junior w Rasie (JBOB). Zwycięzca awansuje do konkurencji finałowej, w której ze wszystkich juniorów, z wszystkich grup FCI, wyłaniany jest Najpiękniejszy Junior Wystawy (JBIS).

Analogicznie wygląda sytuacja w klasie Weteranów – tu do zdobycia jest tytuł Najlepszego Weterana w Rasie – w porównaniu najlepszego psa i suki z tej klasy. W finałach również wyłaniany jest Najpiękniejszy Weteran Wystawy spośród wszystkich ras psów.

W „dorosłych” klasach (pośredniej, otwartej i championów) psy, które uzyskały ocenę doskonałą, dostają lokaty od I do IV. Psy i suki są oceniane oddzielnie, a następnie te, które uzyskały pierwsze miejsce w swojej klasie, są porównywane ze sobą. Wśród dorosłych psów, konkurują więc zwycięzcy klasy pośredniej, otwartej i championów wg płci – wygrani uzyskują tytuł Najlepszego Dorosłego Psa i Najlepszej Dorosłej Suki.

Najwyższymi tytułami w ramach rasy są Zwycięzca Rasy (BOB) i Zwycięzca Płci Przeciwnej (BOS). O ten tytuł konkurują Zwycięzcy Młodzieży (pies i suka), Najlepszy Dorosły Pies i Najlepsza Dorosła Suka, oraz zwycięscy weterani (pies i suka).

Zwycięzca Rasy to zatem najlepszy charcik włoski – pies lub suka, wybrani z całej stawki psów zgłoszonych na wystawę w ramach tej rasy. Zwycięzca Rasy przechodzi następnie do konkurencji finałowej, gdzie walczy o tytuł Zwycięzcy Grupy – czyli konkuruje ze wszystkimi BOBami z całej grupy X – czyli grupy chartów.

Z zasadami sędziowania, przyznawanymi ocenami, czy lokatami, warto też dokładnie zapoznać się czytając Regulamin Wystaw Psów Rasowych ZKwP – tam dowiemy się też więcej o konkurencjach finałowych, czy o tym, jakie tytuły można zdobyć na wystawach. Natomiast skróty przeróżnych tytułów i wystaw bardzo fajnie zostały opisane na stronie saluki.pl.

Od czego zacząć przygodę z wystawami?

Moim zdaniem, od rozmowy z hodowcą. To on był pierwszym człowiekiem w życiu naszego charcika, obserwował go od urodzenia i może podpowiedzieć, czy dany osobnik „nadaje się” na wystawy. Nie wszystkie psy dobrze czują się w takich okolicznościach, a niektóre muszą dorosnąć i nabrać pewności siebie, by błyszczeć w ringu.

Następnie należy udać się z metryką do siedziby Oddziału ZKwP, w celu wyrobienia rodowodu i zgłoszenia deklaracji członkostwa. Wymagane jest także opłacenie składki. Na stronie ZG ZKwP dostępny jest terminarz wszystkich wystaw w roku. Kolejnym krokiem jest rejestracja psa w systemie zgłoszeniowym – wystawy.net. Na tej stronie też dostępne są informacje na temat wystaw organizowanych na terenie Polski, terminów zgłoszeń, sędziów, czy opłat startowych.

Trzeba pamiętać o tym, że podczas wejścia na wystawę, sprawdzane jest szczepienie przeciwko wściekliźnie, dlatego minimalny wiek zgłoszenia psa na wystawę to 4 miesiące – pod warunkiem, że pies zostanie zaszczepiony najpóźniej mając 3 miesiące (okres ważności szczepienia liczy się od nabycia odporności ochronnej, przy czym musi minąć co najmniej 21 dni od szczepienia).

Nie każde szczenię będzie od razu nadawało się do wystąpienia w ringu. Wszystko zależy od jego temperamentu, wcześniejszej socjalizacji, podejścia do zatłoczonych miejsc z dużą ilością obcych osób i psów. Do wystaw nie powinno się zmuszać na siłę szczenięcia, które się boi, albo jest wycofane, bo może się okazać, że ten strach jeszcze bardziej się pogłębi. Warto więc psa przygotować do takich występów wcześniej, aby czuł się komfortowo. Wspólne ćwiczenia powinny się odbywać w wesołej atmosferze, a charcik zawsze powinien być nagradzany za cierpliwe wykonywanie naszych poleceń.

Konieczny będzie też zakup ringówki – specjalnej smyczy używanej do prowadzenia psa po ringu. Dla charcika ringówka powinna być dość cienka, w kolorze zbliżonym do koloru sierści. Jest ona niezbędna, ponieważ obroża może zaburzać proporcje psa i uniemożliwić pokazanie w pełni jego sylwetki. Polecam również odwiedzenie wystawy jako obserwator – dzięki temu można podejrzeć jak wystawiane są psy danej rasy i jak zachowują się (czy ubierają) bardziej doświadczeni handlerzy.

Jak prezentować charcika w ringu?

Prezentację (handling) można podzielić na dwie części – statyczną i w ruchu.

W prezentacji w ruchu, handler porusza się z psem na ringówce przy nodze, z lewej strony, podczas gdy pies biegnie swobodnym kłusem. Najczęściej sędzia poprosi najpierw o wykonanie kółka – prowadzimy wtedy psa w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, a pies jest po wewnętrznej stronie koła. Drugą często spotykaną komendą jest przejście po linii prostej i powrót (tzw. tam i z powrotem). Daje to sędziemu możliwość oceny ruchu psa od frontu i od tyłu. Ruch charcika włoskiego jest bardzo efektowny – powinien być lekki, sprężysty, wyciągnięty, a handler powinien dopasować szybkość chodu do swojego psa. Aby to zrobić warto nagrywać filmiki z ćwiczeń – wtedy można zobaczyć, w jakim tempie nasz charcik najlepiej się prezentuje.

W części statycznej, charciki prezentowane są w pozycji wystawowej na stoliku oraz na ziemi – warto od początku przyzwyczajać charcika do tego, że będzie musiał stać w pozycji statycznej, na podwyższeniu, a sędzia będzie go dotykał, sprawdzał uzębienie oraz jądra. Czasami trwa to dosłownie chwilę, ale często charcik musi stać kilka minut w jednym miejscu, podczas gdy sędzia obserwuje go i dyktuje ocenę opisową.

Jeżeli planujesz spróbować swoich sił w handlingu, przygotuj się, że konieczne będzie regularne ćwiczenie tych elementów. Nawet najpiękniejszy charcik straci cały swój urok, jeżeli na ringówce będzie ciągnął do przodu i pochylał głowę, a w pozycji statycznej nie pozwoli się dotknąć sędziemu. Przydatne będą różnego rodzaju zadania uczące psa skupienia, a także ćwiczenia w pobliżu różnych elementów rozpraszających.

Coraz bardziej popularne stają się też zajęcia handlingowe, na których pies i wystawca pracują pod okiem profesjonalnego handlera i mogą liczyć na jego uwagi. W naszym przypadku te zajęcia były strzałem w dziesiątkę – jako początkującej osobie ciężko było mi wyłapać i skorygować wszystkie swoje błędy, które są oczywiste dla profesjonalisty. Warto też najpierw zajrzeć np. na YouTube i zobaczyć, jak prezentowane są psy w ringu – tu np. jedna z najważniejszych wystaw w roku – ring charcików włoskich na Wystawie Światowej w Madrycie w 2022 roku.

Wygląd charcika na wystawie

Dla charcików włoskich bardzo ważny jest wygląd ich sierści – powinna być wypielęgnowana i błyszcząca, dlatego my w okresie wystawowym wspomagamy się dodatkowymi suplementami. Dwa dni przed wystawą dokładnie myjemy psa, używając specjalnego szamponu i odżywki wygładzającej. Ważne, by po umyciu włos miał czas się ułożyć, dlatego nie myjemy psa bezpośrednio przed wystawą. Przed wyjściem na ring warto wyczesać charcika przy użyciu miękkiej szczotki – na szczęście charciki mają tak krótką sierść, że nie ma potrzeby stosowania dodatkowych zabiegów groomerskich.

Na wystawie charcik jest wizytówką naszą i hodowli, dlatego koniecznym jest zadbanie o higienę jego uszu i zębów oraz o odpowiednio przycięte pazury. Ważny jest też poprawny zgryz (nożycowy), a samce nie mogą być wykastrowane. Znaczenie ma również prezentacja wystawcy – najlepiej, by strój handlera był elegancki, w kolorze odmiennym od umaszczenia psa, aby nie zlewał się podczas prezentacji z naszym ubraniem.

Świat psich wystaw jest bardzo ciekawy – nawet jeśli nie planujesz kariery wystawowej swojego charcika, polecam odwiedzenie wystawy w okolicy. Jeśli zastanawiasz się nad wyborem psa z danej hodowli, jest to bardzo fajny sposób na spotkanie hodowcy i zobaczenie jego psów na żywo. Na wystawy staramy się jeździć w kilka osób i zawsze chętnie rozmawiamy z ludźmi zainteresowanymi rasą. Na pewno będzie można nas zobaczyć w styczniu na Międzynarodowej Wystawie w Gdyni, ale mamy już zaplanowane kolejne starty w najbliższych miesiącach.